Ondervoeding
Bij ondervoeding denkt iedereen aan mensen met een veel te laag gewicht. Je kunt echter ook ondervoed zijn terwijl u een goed gewicht of zelfs overgewicht hebt.
Wanneer is er sprake van ondervoeding?
Gezonde voeding is noodzakelijk om het lichaam goed te laten functioneren. Goede voeding levert brandstof en bouwstoffen voor het lichaam. De belangrijkste bestanddelen van voeding zijn eiwitten, koolhydraten, vetten, vitaminen, mineralen en vocht. Deze voedingstoffen zijn noodzakelijk voor het in standhouden van de lichamelijke conditie en weerstand.
Door te weinig of slechte voeding, ziekte, een slecht gebit, eenzaamheid, depressie, slikproblemen of lichamelijke beperkingen krijgt het lichaam onvoldoende brandstof en bouwstoffen binnen. In zo’n situatie vermindert de weerstand. Bij ziekte verbruikt het lichaam meer energie. Hoewel het dan noodzakelijk is om meer te eten, is dat door een verminderde eetlust en verzwakking vaak een probleem. Het risico op ondervoeding bestaat ook, wanneer het door mond- en/of keelaandoeningen, verlamming of bestraling moeilijk is om te eten.
Er is sprake van ondervoeding als er onbedoeld gewichtsverlies is van meer dan 10% in de laatste 6 maanden of meer dan 5% in de laatste 3 maanden. Ook is er sprake van ondervoeding bij een BMI minder dan 18,5. Ouderen vanaf 65 jaar zijn ondervoed bij een BMI van minder dan 20.
Oorzaken
Mogelijke oorzaken zijn ziekte, hogere leeftijd of ongezonde leefstijl:
- Ziekten waarbij ondervoeding kan ontstaan zijn COPD, dementie, depressie, darmproblemen of problemen met uw hart. Bij kanker, langdurige pijn en bij herstel na een zware operatie is er ook kans op ondervoeding. Tot slot kunt u door het gebruik van medicijnen verminderde eetlust krijgen.
- Senioren worden eerder ziek en door lichamelijke beperkingen kunt u misschien minder goed eten, heeft u minder honger of werkt de spijsvertering niet meer optimaal. Ondervoeding kan bijvoorbeeld ontstaan door minder geur- en smaakbeleving, sneller vol zitten, een afname van dorstgevoel, gevoel van eenzaamheid of kauw- en slikproblemen, bijvoorbeeld door een slecht passend kunstgebit.
- Door niet gezond te leven, kan ook ondervoeding ontstaan. Denk daarbij aan drugsgebruik en veel alcohol drinken.
Gevolgen
Als u ondervoeding hebt, krijgt u minder energie (calorieën) eiwitten, vitamines en mineralen binnen dan u nodig hebt. Het lichaam gebruikt dan reservevoorraden in vet- en spierweefsel. Zo worden vet en spieren afgebroken. Vooral de afbraak van spieren is nadelig. Dit kan tot gevolg hebben dat je meer belemmeringen ervaart bij dagelijkse activiteiten. De kans om te vallen neemt toe. Andere gevolgen zijn: vlugger moe voelen, minder zin hebben om te eten, sneller en ernstiger ziek worden, langer nodig hebben om te herstellen na een ziekte en moeilijkere wondgenezing.
Wat kunt u er zelf aan doen?
Het is meestal niet zo gemakkelijk om zelf weer voldoende en gezond te gaan eten. Neem daarom contact op met uw huisarts. Samen maken jullie dan een behandelplan of u wordt doorgestuurd naar een diëtist.
Wanneer u aan moet komen na gewichtsverlies of ziekte moet u ook uw spieren weer opbouwen. De nadruk ligt op voldoende energie binnenkrijgen en op eiwitten voor uw spieren. Naast eten is ook bewegen belangrijk.
Tips
- Weeg uzelf
- Houd een eetdagboek bij
- Eet op vaste tijden
- Probeer stapje voor stapje meer te eten
- Beweeg!
- Eet veel producten met eiwit
- Neem wat extra vet
- Neem vezels
Medische (drink)voeding
Een huisarts of diëtist kan daadwerkelijk de diagnose ondervoeding vaststellen en de juiste behandeling hiervoor inzetten. De behandeling zal bestaan uit voedingsadviezen en eventueel medische (drink)voeding. Soms is het moeilijk om in gewicht aan te komen, bijvoorbeeld doordat u minder trek hebt. Dan kan medische (drink)voeding een goede aanvulling zijn op de dagelijkse voeding. Het vult de tekorten in uw lichaam aan, zodat u zich weer een stuk beter voelt.
Medische (drink)voeding is verkrijgbaar via uw Alphega apotheek en wordt, indien voorgeschreven door een arts of diëtist, in de meeste gevallen vergoed door uw zorgverzekeraar. Medische (drink)voeding is verkrijgbaar in de vorm van flesjes drinkvoeding en als toetjes.
Onder medische (drink)voeding vallen voedingsmiddelen die te gebruiken zijn als aanvullende of volledige voeding. Aan deze voeding zijn vaak voedingstoffen zoals extra eiwitten, koolhydraten, vezels, vitamines en mineralen toegevoegd.